Helende energie

27 februari 2022

Thema: liefdevolle energie in crisistijd

Bijbellezingen: Genesis 45, 3-15 en Lucas 6, 27-38

Overdenking 

De liefde

God is liefde. De liefde, die Hij legt in de schepping en in het hart van hen die liefhebben. Hij wil niets liever dan dat die liefde vrijelijk gaat stromen, want dan zal God zijn alles in allen en is Zijn Rijk op aarde een feit. Buigen voor je medemens, in hem of haar de liefde van Elyon, het Hebreeuwse woord voor Allerhoogste God van alle hemelen en de aarde, herkennen is buigen voor God en dankbaar Zijn voor Zijn liefde. Niets in de mens is alleen maar goed, behalve zijn liefde. Er moet heel wat water naar de zee stromen voor alle nutteloze ballast is verdwenen. Maar wat er dan overblijft is prachtig. Wat overblijft is de liefde waarmee wij voor elkaar gaan buigen, waarmee we elkaar gaan zegenen. Het is de liefde waardoor het leven goed wordt.

Het Jozef verhaal

 Wat wordt dit allemaal prachtig beschreven in het Jozef verhaal.  Je moet die oude verhalen in Genesis nog maar eens doorlezen. Dat is echt smullen. Jozef was de lieveling van zijn vader Jacob. Hij had soms van die dromen die zijn vader ook wel eens te ver gingen. Van die schoven die ze op het land aan het binden waren bijvoorbeeld waarvan de zijne overeind kwam en de 11 anderen – de broers van Jozef – zich voor die van Jozef bogen. En later nog een droom waarin de zon, de maan en elf sterren zich voor hem bogen. Grootheidswaanzin vonden de broers het en ze vonden een manier om van hem af te komen. Ze gooiden hem ergens op het veld in een diepe put en verkochten hem als slaaf aan handelaren die naar Egypte op weg waren. Hun vader Jacob maakten ze wijs dat Jozef ergens onderweg was omgekomen.

Vele jaren later is er hongersnood in Kanaän, zijn de broers gedwongen om een paar keer naar Egypte te reizen om voedsel te bemachtigen en komen – zonder het zich bewust te zijn – in contact met hun broer Jozef die inmiddels onderkoning van Egypte is geworden. Op de tweede voedselreis is Jozefs volle broer Benjamin meegekomen naar Egypte en als alle elf broers zich voor Jozef hebben gebogen, dan maakt hij zich aan hen bekend. De broers schrikken. Hun hele wereld staat op de kop. De verschoppeling die ze ooit in een put hebben gegooid en als slaaf hebben verkocht, de arrogante dromer waarboven ze zich ver verheven voelden, hij heeft nu hun leven en hun lot in handen. Voor hem hebben ze zich in het stof gebogen. Die vreemde hoog verheven machthebber is hun eigen vlees en bloed. Maar Jozef haast zich om hun uit te leggen, dat ze niet voor hem hebben gebogen, maar voor de wil van God. De broers hebben hem niet naar Egypte gezonden, maar God heeft dat gedaan. Mijn dromen lieve broers waren niet het bewijs van mijn machtswellust, maar voorspellingen die allemaal zijn uitgekomen, omdat de Allerhoogste zich nu eenmaal aan Zijn woord houdt. Ik ben niet in de eerste plaats een machthebber, maar een dienaar van God om Zijn liefde de wereld in te brengen. Door God gezonden om voor jullie redding van de hongerdood te bewerkstelligen.

Weer thuis gelooft hun vader Jacob er in eerste instantie niets van. Toch begon hij gaandeweg te begrijpen, dat Jozefs dromen wel eens een boodschap van God konden bevatten en het voedsel, de cadeaus, alle weldaden waarmee hij de elf broers had overladen maakten hem duidelijk dat dat ook echt zo was. Had de Eeuwige hem niet beloofd dat Hij hem zou zegenen en tot een groot volk maken? Die belofte maakt Hij waar en wel door middel van Jakobs eigen zoon Jozef. Mijn zoon Jozef leeft nog, stelt Jakob vast, ik wil hem zien. En ze reizen met z’n allen naar Egypte, waar de hele familie van Jacob het in eerste instantie goed heeft en mettertijd uitgroeit tot een groot volk. Wonderlijk mooi, bijna ongelofelijk, en ja zo gaat dat nu eenmaal als Gods Geest werkt in mensen. Jakob herkent de hand van God, hij buigt en gaat naar Egypte. Zo buigen zon (de farao) en maan (Jacob) en de elf sterren (de broers) voor Jozef, voor het woord van de Heer. In de hand van Elyon, de Allerhoogste, zijn ze veilig. Wat over is gebleven aan het eind van Jakobs lange levensweg is de liefde. Zij komt van God en is ingegaan in de geest en in het hart van mensen. En wel zo dat de liefde nu zonder belemmeringen kan stromen van de één naar de ander en weer terug. Mooi!

Jezus en de liefde

Ik denk dat Jezus’ opvattingen over de liefde een nog net iets groter en meeromvattend perspectief op het Jozef verhaal geven dan het perspectief van de gevestigde orde en religieuze dogma’s, die de liefde in haar kosmische of universele betekenis eigenlijk alleen maar inperken. Heb je vijanden lief, zegt Jezus, zegen wie jou vervloeken, behandel de ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Dat gaat verder dan de normale ‘voor wat hoort wat’ regel. Want wat doe je dan meer dan de normale mensen, die liefhebben, wie hen liefhebben, weldaden bewijzen aan hen die hen weldaden bewezen hebben. Nee, ga een stapje verder, doe goed zonder er iets voor terug te verlangen, dan zul je kinderen zijn van de Allerhoogste, want Hij is goed voor wie ondankbaar en kwaadwillig zijn. Wees dus de eerste die goed doet: oordeel niet en er zal niet over je geoordeeld worden, vergeef, dan zal je vergeven worden, geef en er zal je gegeven worden. Een goede, stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toe bediend. Want de maat die je voor anderen gebruikt zal ook voor jullie worden gebruikt. Ofwel, wat je uitstraalt, komt naar je terug.

De broers van Jozef doen wat de meeste mensen doen, geven precies zoveel  als van ze verwacht wordt en ruimen de lastige Jozef uit de weg. Daarmee krijgt het kwaad in hun leven een extra boost. Ze stapelen de ene leugen op de andere, hun wereldje wordt steeds kleiner, ze vallen ten prooi aan hun eigen angstige ik en uiteindelijk moeten ze naar Egypte voor voedsel om in leven te blijven. Bij Jozef en ook bij farao en Jacob is er een heel andere kracht aan het werk, namelijk de kracht van de liefde, ja de liefde van de Allerhoogste. Jozef doet goed voor wie hem heel veel onrecht hebben aangedaan. Jozef veroordeelt niet. Hij maakt z’n broers bewust van wat ze verkeerd hebben gedaan, maar veroordeelt ze niet.  En hij overlaadt ze met een overvolle maat. Jozef handelt met dezelfde liefde, die Jezus toeschrijft aan de Allerhoogste God: hij is goed voor wie ondankbaar en kwaadwillend zijn. En als die gaat werken, dan gaan steeds meer mensen meedoen, wordt hun wereld steeds groter, wordt het leven voor allemaal goed.

Oervertrouwen

Jezus zet met de liefde een heel nieuw normaal tegenover al die doemdenkerige complottheorieën, die in crisistijden het altijd zo goed doen. Ze worden steeds donkerder, meeromvattend, zelfs universeel. ‘Is de wereld aan het vergaan dominee’ is een vraag die ik steeds vaker te horen krijg. Het enige dat ik dan kan antwoorden is: stijg uit boven het ‘voor wat hoort wat’ principe en ga uit van de liefde die God in de schepping, in de harten van mensen en in het hele universum heeft gelegd. Geloof dat er naast al die negatieve complotten ook een positief plan is dat ons bij een nieuw normaal brengt, waarin het leven goed is en de liefde gaat stromen en mensen dient. Universeel, wereldwijd, en ook dicht bij huis.  Wij mensen hoeven de strijd niet te voeren tussen al die machten en krachten, die ons in die crisissferen brengt. Dat kunnen we helemaal niet. Maar we mogen er wel op vertrouwen dat de Allerhoogste die strijd wel aan kan en zal winnen en zo ons eigen leven, geloof, psychisch evenwicht en ga zo maar door in zijn hand leggen. Ongewis, onzeker waar je dan uitkomt? Eh ja, dat is wel zo. Maar kijk maar eens in je eigen leven, waar je nu staat en hoe je daar bent gekomen. En vooral, krijg oog voor de hand van God en de leiding van de Geest in je leven. Vaak onverwachts maar wel heilzaam, helend en goed. Kijk naar de gemeente van Christus in Gasselte, een bloeiende geloofsgemeenschap, een fijne dominee, still going strong. Ik word daar helemaal blij van. En trouwens voor ons eigen gezin gaat het ook op.  Het gaat ons goed in pensioentijd met allerlei onverwachte dingen waar je blij van wordt. Wie had dat allemaal van te voren kunnen bedenken, nou ik niet. ’s Heren wegen zijn ondoorgrondelijk zeggen we dan, maar altijd liefdevol, heilzaam, goed.

Hoe het ook zij, door Jezus hebben we toegang tot de liefde van Elyon, de Allerhoogste God van alle hemelen en de aarde, die werkt voor en voorbij de grenzen van de tijd, van de dood, van dimensie 3 waarin wij leven. Zet je hart maar wagenwijd voor Hem open en laat je leiden door Zijn Geest op jouw weg naar de liefde. Amen.

Voorbeden

Lieve God, wij willen U danken voor Uw liefde, waarmee U onze harten wilt verwarmen, die U wilt laten stromen van de één naar de ander, waarmee U ons leven goed wilt maken. Heer help ons om met die liefde een dam op te werpen tegen al het zinloze geweld. Help ons om met de zachte krachten van Uw liefde het harde en breekbare kwaad tegemoet te treden. Help ons om het zicht op Uw Rijk vast te houden in een tijd van ontwrichting en verwarring, in een samenleving waarin het meer om ‘ik’ lijkt te gaan dan om ‘samen’. Geef ons het oervertrouwen dat wat er ook gebeurt wij veilig zijn in Uw warme nabijheid.

Heer wees ook met ons zoals we hier vanmorgen als Uw gemeente bij elkaar zijn. U kent ons heel persoonlijk en U weet wat wij nodig hebben. Wees daarom met ons als we stil worden voor U. Verwarm ons met Uw liefde, kom in ons hart, bid voor ons

Stil gebed

Onze Vader.