Jezus Messias
Thema: over Gods- en Messiasbeelden
Bijbellezingen: Deuteronomium 4, 1-2; 9-20 en Marcus 8,27 – 9,1
Overdenking
1) Jezus Messias
‘Wie zeggen de mensen dat ik ben’ vraagt Jezus aan zijn leerlingen. Er komen allerlei antwoorden, Johannes de Doper, Elia, één van de profeten en die verwijzen allemaal naar een ver of wat dichterbij verleden. En jullie, wat denken jullie ervan. Petrus bedenkt zich niet en roept gelijk: de Messias. Maar waarom mochten ze daar met niemand over spreken? Nou in de eerste plaats omdat die term naar het verleden verwijst. Messias, of Meshiag in het Hebreeuws, betekent de gezalfde. Koningen met politieke macht werden door profeten in Naam van de Allerhoogste tot die functie geroepen en gezalfd. Het Griekse woord voor gezalfde Christos betekent hetzelfde en verwijst dus ook naar dezelfde functie, door God geroepen om het volk te dienen. Daar ging dus in de loop van de geschiedenis van alles mis en zo ontstond al in het Oude Testament de Messiasverwachting. Eens komt er weer een koning als David die niet het eigenbelang en eigen macht voorop stelt, maar die het volk echt dient.
2) Gods- en Messiasbeelden
Wat in de oudheid van leiders werd verwacht veranderde in de loop van de tijd, evenals het beeld van de God die de leiders tot hun functie riep. Dat zie je gewoon gebeuren in het Oude Testament. Het duurde een paar eeuwen voordat de stammen die onder Mozes het beloofde land betraden onder David tot een hechte nationale eenheid samensmolten. Daarvóór waren de richteren of rechters de leiders van hun eigen losse stamverband. De stammen vreesden voor hun voortbestaan en moesten dat ook vaak bevechten. Helden als Simson en Gideon werden dan ook door hun God – die vooral als oorlogsgod werd gezien – gesteund in hun strijd om het bestaan. De verhalen daarover werden mondeling overgeleverd en vaak enorm overdreven. Je wilt niet weten wat voor weerzinwekkende wreedheden op deze manier aan de helden en ook aan de Allerhoogste zijn toegeschreven.
Dat beeld over God werd bijgesteld toen het volk onder David en verenigd door de cultus in de tempel van Jeruzalem meer een eenheid werd. Dan wordt de Allerhoogste een God die zich bekommert over het hele volk en dan vooral over de weduwe, de wees en de vreemdeling, de arme sloebers die geen rechten hadden. En mochten koningen uit eigenbelang die rechten met voeten treden, dan werden ze er door de profeten fijntjes aan herinnerd wat de Eeuwige van hen verwachtte. Weet je nog – staat er in Deuteronomium – je hebt Zijn gedaante niet gezien, alleen Zijn stem gehoord. De stem die je heeft verteld hoe je het leven goed maakt door Zijn wil te doen.
Door Bijbelboeken als Ruth, Jona en het boek Job, maar ook een psalm als Psalm 139 verandert het Godsbeeld opnieuw. Nu wordt de Allerhoogste de Schepper van de hemelen en de aarde en bekommert Hij zich over alle volkeren op aarde. Hij is meer, groter, hoger dan alles waar wij mensen nog een beeld van kunnen maken. Hij is dus niet meer helemaal te volgen, wordt verborgen, onbegrijpelijke God, maar wel een God bij wie we met alles terecht kunnen, onze onmacht, verdriet, aanklachten, woede en onze dankbaarheid, blijdschap en vreugde. Het enige dat niet meer werkt is Hem voor ons eigen karretje te spannen – zo van ons kan niks gebeuren want wij hebben de enige echte God tot onze beschikking. Wij hebben helemaal niks, we mogen alleen maar dankbaar gebruik maken van zijn liefdevolle energie om het leven voor iedereen goed te maken. Daar is geen plek voor eigengereidheid, zelfgenoegzaamheid, schijnheiligheid of strijd voor het eigenbelang.
Zie je hoe het Godsbeeld in zo’n 1000 jaar in het Oude Testament is veranderd? En het maakt nogal wat uit door welke God je tot gezalfde, Messias wordt geroepen. Jezus’ roeping stond in het teken van het laatste, vooral kosmische Godsbeeld. Hij was geroepen door de niet meer helemaal rationeel te volgen en universele God, Schepper van de hemelen en de hele aarde en toch de God die zich in Zijn grootsheid heel intiem en heel persoonlijk bekommert om jou en mij, de God die het leven voor iedereen op deze aarde goed wil maken. Als Messias wil Jezus die liefde in de harten van alle mensen brengen. Dat zal doorwerken in het Christelijk geloof, maar werd nog niet door iedereen gesnapt. De meeste mensen, Petrus voorop, hadden een andere God en een andere Messias in gedachten. Namelijk de God die er voor ons is, ons aanmoedigt tot volharden, geloven en het goede leven. Daar horen geen lijden, mislukking, dood en vernedering bij. Ze hanteerden dus een ander Godsbeeld en ook een ander Messiasbeeld dan dat van Jezus. Volgens Jezus was Gods liefde bedoeld voor iedereen en niet alleen voor ons. En als alle volkeren met hun verschillende culturen en godsdiensten mogen delen in Gods liefde, dan moeten ze wel hun onderlinge geschillen gaan oplossen als eerste vrucht van die liefde. Geen wij-zij denken meer, geen strijd meer om het eigen voortbestaan en ‘eigen volk eerst’; nee, de ander net zo belangrijk vinden als je zelf; de ik-gerichtheid vervangen door het gevoel van samen; je kruis opnemen en bereid zijn om je eigen leven te verliezen omwille van het grotere geheel, omwille van het evangelie, de blijde boodschap dat Gods Koninkrijk al onder ons is. En dat gaat echt niet zonder slag of stoot, want het druist regelrecht tegen onze natuur in en zal dus gepaard gaan met onzekerheid, verwarring en lijden. Maar daar doorheen schittert en blinkt de liefde van de Allerhoogste aan wie je je leven, je lot en het lot van de mensheid mag toevertrouwen. Praat er maar niet teveel over zegt Jezus, want er zijn toch niet veel mensen die dat snappen, sommigen okay, maar de meesten niet.
3) Oervertrouwen in crisistijd
Ik denk dat we nu wel eens in een tijd kunnen leven waarin het wel begint door te dringen wat Jezus bedoelde, of wat bescheidener uitgedrukt, zal moeten doordringen willen we met z’n allen overleven. En dat gebeurt voor mijn gevoel steeds meer. Ik bedoel tweeduizend jaar christendom heeft ons ook nog niet geleerd hoe we het Koninkrijk van God op aarde vorm kunnen geven. Ook wij hanteren nog die oude Gods- en Messiasbeelden, wij-zij denken, ik-gerichtheid, zelfgenoegzaamheid en eigen volk eerst die tot vele kerkscheuringen en godsdienstoorlogen hebben geleid en dat nog steeds doen. Het komt ook direct weer boven drijven als kerken – meestal uit financiële noodzaak – proberen samen te gaan. En de ellende in Afghanistan leert ons dat christenen niet de enigen zijn daarin. Het druist tegen onze natuur in om het eigenbelang los te laten, maar Messias Jezus is het wel juist daar om te doen, want de liefdevolle Geest van God is krachtiger dan de natuur.
Ik las laatst een boek over een nieuwe tak van wetenschap de zogenaamde ‘Bionica’, waarin de biologische bouwprincipes van de natuur worden vergeleken met en van grote waarde kunnen zijn voor de menselijke techniek. Een paar grondregels van hoe de natuur dingen opbouwt kunnen heel leerzaam voor hoe wij mensen dat doen. In de eerste plaats gaat het in de natuur om het voortleven van de soort en wie zich het beste aanpast aan de omstandigheden overleeft, dat wisten we al uit de evolutietheorie. Maar hoe doen ze dat dan? Nou er worden in de natuur heel weinig verschillende basismaterialen gebruikt waarvan in 4 miljard jaar tijd heel slimme, sterke en steeds variërende structuren werden gebouwd met heel weinig afval (dat altijd gerecycled wordt) en daarvoor is heel weinig energie nodig. Menselijke techniek gebruikt daarentegen heel veel basismaterialen en om daar snel bruikbare structuren van te maken is heel veel energie nodig en dat creëert ook nog eens heel veel afval dat niet gerecycled wordt of kan worden. Zou je dus de natuurlijke bouwprincipes – die we met behulp van de nieuwste computer technologie ook steeds beter kunnen begrijpen – toepassen in de menselijke techniek, dan zou dat heel veel energie en heel veel afval schelen en het is nog een stuk goedkoper ook. En dit is precies wat er in de Bionica gebeurt. Voor nieuwe oplossingen van technische problemen wordt dan ook steeds meer van de natuur geleerd. Ik vind dat uitermate hoopvol. Daarmee is natuurlijk nog niet het echte probleem van ‘eigen soort eerst’ opgelost, maar voor die problematiek krijgen we als mensheid ook steeds meer oog. Laatst las ik in een niet specifiek christelijk boek over spiritualiteit iets over de spirituele waarde van het kosmische Messiasbeeld waaraan Christus voldoet. En dan gaat het om de nieuwe technische verworvenheden wereldwijd te delen met de hele wereldbevolking. Dus niet alleen voor jezelf houden maar delen met wie dat het meest nodig heeft. Alle doemdenken ten spijt, er is dus nog hoop voor deze wereld en die hoop voedt het oervertrouwen in een mooie toekomst. Problemen en crisissen genoeg, maar met een respectvolle en liefdevolle houding tegenover iedereen gloren er oplossingen, schittert de liefde van de Allerhoogste die nooit loslaat het werk dat zijn hand ooit begon, de liefde die Jezus heel dichtbij brengt en de Heilige Geest vruchtbaar laat werken in ons hart.
4) Gemeente van Christus zijn, nu
En dan natuurlijk de hamvraag: wie is Jezus voor ons? Een goed mens, een profeet, de Messias, en welke dan? Ik ga voor de Messias, maar dan wel de Messias, die het Koninkrijk van de universele God en Zijn liefde in de harten van mensen legt en met behulp van Zijn Heilige Geest in de hele wereld laat werken. En dan heeft het weinig zin om de nood van de hele wereld op je schouders te nemen en proberen op te lossen. Dat lukt toch niet. Het heeft wel zin om die nood in vertrouwen neer te leggen bij de Allerhoogste en Hem of Haar te vragen erbij te zijn, slachtoffers op te vangen, Zijn liefde ondanks alle tegenkrachten de wereld in te laten stromen. Waar we wel zelf echt iets kunnen doen is heel dicht bij huis, in je eigen hart, in je eigen gezin, je werk, je kerkelijke gemeente, de politiek. Pers de ander niet in van te voren bedachte patronen en systemen, maar laat de liefdevolle Geest van God werken en zie maar wat er van komt. Geef het de tijd, wees geduldig en respectvol, laat de geest en de natuur samenwerken, heb vertrouwen en je zult zien het wordt heel mooi.
Voor mij is de belangrijkste maatstaf voor de gemeente van Messias Jezus, dat je samen met de meest verschillende mensen met de meest uiteenlopende achtergronden echte blijdschap deelt. Dan weet je dat de Geest van Messias Jezus en de liefde van de Allerhoogste God van alle hemelen en ook de aarde werkzaam zijn. Dat geeft een boost aan je Christelijke geloof. En dat is wat het verschil maakt. Dicht bij huis en uiteindelijk in de hele wereld en daarbuiten. Amen.
Voorbeden
Lieve God, Dank voor Uw Woord en voor de hoop die U ons daarin elke keer weer geeft. Sterk ons in het besef dat Uw Rijk allang onder ons is en open onze ogen voor de prachtige perspectieven die zich daardoor voor ons openen. Help ons om de strijd te staken en ons over te geven aan de liefdevolle verbinding met U en met iedereen die op ons pad komt. Laat ons geloof in U in ons een liefdevolle energie doen stromen, een daadwerkelijke kracht worden die verschil gaat maken, het licht in de duisternis laat schijnen en ons weer hoop geeft op een mooie toekomst.
Wees met een ieder van ons die het moeilijk heeft om wat voor reden dan ook. Er is nog zoveel strijd, zoveel crisis, ziekte en persoonlijke nood. Voedt ons daarom met Uw liefde, zodat we weer zicht krijgen op Uw bedoelingen en de blijdschap gaan ervaren van het leven met U en met elkaar. En wees met ons op Uw eigen speciale manier als wij stil worden voor U. En Heer als wij de woorden niet vinden, laat dan de stilte de boodschapper zijn van uw vrede, uw warmte, uw liefde in ons onrustig hart vol angst en zorgen.
Stil gebed
Onze Vader
About Post Author
