Mijn Sleutelmoment 2020

Door Maria Mazarakis

Onzichtbare besmettelijkheid wordt zichtbaar in de Albert Heijn

Zo, zeg! Dat meen je niet! Ga ik nou huilen in de Albert Heijn?! Niet een paar tranen, maar een zee aan water voel ik opkomen. Jezus, wat is er toch met mij aan de hand? Ik stap de Albert Heijn binnen en voel me plots ontzettend naar. Ik zie mensen elkaar ontwijken. Mensen die merken dat ze niet op anderhalf meter afstand zijn en dan van schrik opzij stappen. Ook als ik langs loop. Alsof de besmettelijkheid rondwaart. Alsof ik besmettelijk ben! Het is alsof de onzichtbare besmettelijkheid opeens toch zichtbaar wordt. Ik zie schrik en angst in ogen. Ogen die van elkaar wegkijken in plaats van elkaar opzoeken. Ik wil hier niet zijn, maar ben er wel. Ik begrijp die strijd in mezelf niet. Wil ik nu ook niet begrijpen, want ik wil die zee aan tranen niet. Niet hier. Niet nu. Ik houd dus mijn tranen in, doe heel snel mijn boodschappen en pink af en toe een traan weg die zich door mijn weerstand niet laat wegdrukken. Zodra ik in mijn auto zit, barst ik in tranen uit.

“Gaat het wel?”, vraagt mijn vriend bij thuiskomt. Nee! Zonder verder te vragen sluit hij mij in zijn armen. Ik huil dikke, dikke tranen. Wat een shit-tijd is dit, zeg ik. Ik ga geen boodschappen meer doen hoor! Dit trek ik gewoon niet. Ik vind dit zo ontzettend naar! Dit is toch niet normaal man! Al die mensen die zo raar doen! Ik snap het wel hoor, maar ík trek dit niet. Mijn kinderen van 16 en 18 kijken me met grote ogen aan; Hoezo mama?

Het is nog maar de derde week van onze lockdown. Dit moment in de Albert Heijn is mijn sleutelmoment van 2020. 

Ik snap het werkelijk niet meer…

Die zee aan tranen snap ik niet. Het stapelt zich op de woede die ik eerder voelde toen ik mensen op straat zag die zich niet hielden aan de maatregelen. Ik stond voor de TV en hoor mezelf nog uitroepen: Ik snap er niks van! Ik snap er wer-ke-lijk niks van! Hoe kan het dat mensen zich niet willen houden aan de maatregelen? Voelen zij dan niet de zorg voor elkaar en voor de gemeenschap? Tranen vloeien rijkelijk… Ik snapte die mensen niet. En ergens snapte ik mezelf ook niet. Ben ik dit? Die woede, mijn verdriet, mijn onvermogen… “Ik snap dat je boos bent”, zei mijn vriend, “maar is dit niet een beetje teveel? Waar komt die boosheid toch vandaan?” Ik wist toen het antwoord niet.

Het kleine eenzame meisje in mij laat zich zien

Ik zit buiten in mijn tuin. De huilbui na mijn bezoek in de Albert Heijn is nu een paar dagen geleden. Het is nog vroeg in de ochtend. Ik geniet van de zon, de stilte en de zingende vogels. Waar komt die felheid en mijn enorme verdriet toch vandaan, vraag ik me al dagen af. In alle rust zoek ik nu naar haakjes in mijn leven en vind die in mijn kindertijd: in de tijd dat ik leukemie had. Ik was anderhalf toen ik het kreeg en was zeven toen ik genezen was. In die tijd waren we alert op kinderziekten. Als ik die ziekten erbij zou krijgen zou dat de behandeling van de leukemie op zijn minst tegenwerken. Ook op school waren ze alert. Ik bleef thuis als er een ziektegolf was. Die quarantaine was voor mij en mijn zusje vanzelfsprekend. We speelden dan in onze tuin dat op een speeltuin leek met een schommel, een rekstok en een grote zandbak. Ik was kaal en behoorlijk ‘gezet’ door de prednison. Ik was daardoor ‘anders’ dan andere kinderen. Ik denk dat in de Albert Heijn, mijn lichaam een herinnering bij me bovenbracht waarvan ik me niet bewust was. Het ontwijken, het terugdeinzen, de schrik in de ogen van mensen herinnerde mij aan de tijd dat mensen diezelfde bewegingen maakten bij het zien van mijn kale hoofd toen ik 4, 5, 6 jaar was. Alsof ze dachten dat dat besmettelijk was. Ik snapte daar toen niets van en kon daar ook niets mee. Deze lichamelijke herinnering in de Albert Heijn deed me beseffen hoe naar dat toen voor mij als klein meisje moet zijn geweest; hoe verdrietig en eenzaam. Misschien had ik toen ook een zee aan tranen die ik heb weggeduwd. Tranen die ik bij me heb gehouden, want ook toen al was ik een echte strijder, een overlever, zelfs een heel vrolijk kind.

Wat is van NU en wat hoort bij mijn verleden

Nu ik besef dat mijn reacties voortkomen uit mijn verleden, verandert werkelijk álles. Ik voel complete rust. Mijn hoofd is opeens rustig, mijn hart ook. Alles valt op z’n plek. Ik snap nu ook de strijd in mij. De strijd die niet past bij wie ik NU ben. Ik ben namelijk helemaal niet bang voor het virus, laat iedereen graag in zijn of haar waarde en heb respect voor ieders mening en houding ten opzichte van wat dan ook. Ik besef als geen ander hoe ieders levensgeschiedenis maakt dat ieder zich op zijn of haar eigen wijze heeft te verhouden tot dit virus en de maatregelen die genomen worden. Ik besef nu nog meer hoe vast je kunt zitten in je kwetsuren zonder je daarvan bewust te zijn. Dat op zoveel lagen en gebieden in je lichaam herinneringen opgeslagen worden. Het raakt me enorm dat die kwetsuren mij nog steeds zo in de greep kunnen hebben. Dat ze mijn ‘zijn’ bij tijd en wijle geheel over kunnen nemen. Dat gebeurt blijkbaar gewoon. Bij mij, bij ieder van ons. Het vraagt mij en mijn nabije omgeving om alert te zijn. Om stil te staan bij wat klopt en wat minder lijkt te kloppen. Om elkaar te bevragen op wat je bij jezelf en elkaar ziet en tegenkomt. Die openheid over en weer geeft zoveel inzicht, helderheid en zoveel meer begrip. En ook al denk ik, dat verleden daar ben ik nu toch wel een keer klaar mee? Toch blijkt het steeds nog een laagje dieper zich te moeten openbaren.

In het NU mag ik opnieuw mijn plek innemen

Dat kleine meisje in mij, dat zich geen raad weet af en toe, zij is deel van mij. Ik geef haar aandacht en liefde. Soms zet ik haar ook op de plaats: Nu even niet! Dan zie ik haar nog steeds maar laat me niet door haar leiden. Dat heeft tot gevolg dat ik opnieuw naar alles kan kijken en ook naar wat ik te doen heb: NU. Zo maakte ik dit jaar drie series: uitzendingen die een mooi tijdsbeeld geven van 2020. Ik spreek mensen over schoonheid en troost en of we nu in een evolutie of revolutie zitten na corona. Ik start de community ‘I See You 2’ omdat ik het zoveel fijner vind dat we elkaar in de ogen kunnen blijven kijken ook als we verschillend denken. Sinds vorige week heb ik een geheel nieuwe website omdat ik behoefte had aan een nieuwe duidelijke plek. Ergens denk ik dat als je het verleden een eigen plek geeft, je pas dán ook in het NU een eigen plek kunt innemen. Een plek die meebeweegt met waar je op dat moment bent. En het is fijn als dat een moment in het NU is. Dat inzicht heeft mijn sleutelmoment in de Albert Heijn mij gebracht. En dat is best een hele fijne. Ik sluit dit jaar dan ook graag af met een serie Sleutelmomenten van 2020. Fijn was het om mensen hierover te spreken én aan een groter publiek te laten weten dat dit bizarre jaar ook pareltjes heeft gegeven. Dit was de mijne. 

Ik wens jullie een liefdevol 2021! 

Maria Mazarakis
Arnhem, december 2020
op voorstel van Jan Vaessen (Retorica)