Met pensioen

Met pensioen gaan, sommigen kijken er reikhalzend naar uit, voor anderen is het een crime. Ik hoor meer bij de laatste dan bij de eerste categorie. Ik ben nu goed twee jaar met pensioen als gemeentepredikant en het viel me best wel tegen om aan dat nieuwe leven te wennen. Je moet namelijk heel veel loslaten: het werk dat je met hart en ziel hebt gedaan, het leven in de pastorie met heel veel aanloop, dieren en gezelligheid, de vanzelfsprekendheid, dat je van betekenis bent voor mensen, families waar iets van crisis van welke aard dan ook aan de hand is. En je moet leren om je tijd, je leven op een nieuwe manier in te vullen. Eigenlijk staat alles op z’n kop en al met al heeft me dat aardig in m’n schulpje doen kruipen, waarin ik veel oude vaste patronen opnieuw heb moeten doordenken, sommigen heb losgelaten en anderen heb veranderd.  

Oervertrouwen

In die hele turbulente maalstroom was er één ankerpunt waar ik heel veel aan heb gehad en dat ankerpunt werd gevormd door het oervertrouwen dat ik altijd heb gehad, maar dat nu veel verder moest gaan dan ik gewend was. Niet alleen vanwege de veranderingen in mijn eigen persoonlijke leven, maar ook door de veranderingen in de maatschappij en eigenlijk de hele westerse cultuur met klimaatverandering en onze reacties daarop, de digitalisering van de hele menselijke werkelijkheid, cybercrime, fake news en ga zo maar door. Gelukkig ben ik steeds blijven lesgeven in de retorica. Prachtig om te zien hoe mensen elkaar stimuleren en inspireren om nieuwe bewustwordingsprocessen op gang te brengen en zelfs nieuwe stappen in hun leven te zetten. Dit alles ondersteun en onderga ik met diepe voldoening, zodat ik nu zelf ook weer nieuwe grond onder mijn voeten krijg en uit mijn schulpje begin te kruipen. Ik ga weer voor in kerkdiensten, geef lezingen en ben lekker aan het schrijven.

Een nieuwe logica

Mijn leermeester de Franse filosoof Paul Ricoeur zei eens: je kunt alleen docent zijn als je ook leerling wilt zijn. Wat ik in de afgelopen twee jaren vooral heb geleerd is een hele spirituele les, namelijk hoe gehecht je bent aan patronen die zekerheid en veiligheid geven en hoe bevrijdend het werkt die patronen los te laten en te veranderen. Ik probeer nu op een meer holistische manier te kijken naar de theorie die ik in de retorica gebruik en de psychologie, de hermeneutiek en de retoriek met nieuwe patronen en nieuwe literatuur te verbinden, waardoor de onderlinge samenhang sterker wordt en een breder draagvlak krijgt. Volgens mij is het meest fundamentele bouwprincipe van het hele universum – van alles dat is én leeft – wederzijdse aantrekkingskracht, resonantie, kortom de verbinding. En die verbinding is vaak niet meer volgens de oude vertrouwde logica rationeel te begrijpen – zo leert ons de kwantumtheorie. Daarom moet er in de nieuwe logica ook ruimte komen voor het mysterie, geloof, vertrouwen, liefde, coherente hartsverbinding. Een nieuwe manier van het interpreteren van de werkelijkheid waar interpretatie en inspiratie hand in hand gaan. Ik word daar heel blij van.